Lechosław Lameński, Wawrzyniec Rymkiewicz - Szukalski
Opis
Pierwszy album Szukalskiego w Polsce, wydany 125 lat od jego urodzin i ponad 30 lat od jego śmierci.
Zawiera ponad 160 prac Szukalskiego – rzeźbiarskich, malarskich, architektonicznych i innych, w tym również prace jego uczniów – Szczepowców (członków Szczepu Rogate Serce). W albumie pomieszczono także ponad 20 fotografii związanych z życiem Stacha z Warty.
Autorem obszernego wstępu, przedstawiającego bogatą biografię Szukalskiego i szczegółowy opis jego prac i okoliczności, w jakich powstawały, jest prof. dr hab. Lechosław Lameński.
Autorem filozoficznej interpretacji twórczości i postaci Stacha z Warty, zawartej w posłowiu, jest dr hab. Wawrzyniec Rymkiewicz.
Stanisław Szukalski (1893-1987), bardziej znany jako STACH Z WARTY SZUKALSKI, rzeźbiarz, rysownik, malarz, teoretyk i krytyk sztuki, wydawca i dramaturg w jednej osobie.
Pomysłodawca tzw. metody „twórcownianej”, która miała zastąpić akademicki system nauczania w akademiach sztuk pięknych.
Autor idei powstania Polski II-ej – w ramach zreformowanej, tj. zdominowanej przez narody słowiańskie, unii państw europejskich: Neuropy z Gammadionem (podwójną, odwróconą swastyką), jako herbem. Nowym godłem państwowym Polski miał być Toporzeł, a miejscem kultu całego narodu Duchtynia na dnie Smoczej Jamy w Krakowie.
Twórca wielowątkowej, niezwykle rozbudowanej lingwistyczno-antropologicznej teorii, którą nazwał Zermatyzmem. W mniemaniu artysty była nauką, mającą badać prehistorię ludzkości i początki cywilizacji, kiedy to ludzie opuściwszy zalaną przez Potop Wyspę Wielkanocną, stworzyli nową cywilizację w Zermatt w Alpach Szwajcarskich (stąd nazwa całej teorii). Wszyscy mówili wówczas jednym językiem. Artysta odkrył go i nazwał po polsku Macimową (Mową-matką), a po angielsku Protong.
Założyciel i duchowy przywódca grupy artystycznej Szczep Rogate Serce, (działającej w latach 1929-1936 w środowisku krakowskim) i efemerycznego pisma „Krak”.
Bez wątpienia jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiego życia artystycznego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Autor całego szeregu skandali towarzyskich, uczestnik dwóch (przegranych) procesów o zniesławienie, żarliwy patriota, gorący zwolennik marszałka Józefa Piłsudskiego, a zarazem antyklerykał, antykomunista i antysemita. Chociaż żył bardzo długo (94 lata), to w ukochanej ojczyźnie przodków mieszkał zaledwie około dwudziestu lat, podczas gdy resztę swego barwnego życia spędził na emigracji w USA.
O ile w okresie dwudziestolecia międzywojennego mówiono i pisano o Stanisławie Szukalskim dużo i chętnie (najczęściej bardzo krytycznie), to po 1945 roku – w latach istnienia PRL – ze względu na jego radykalne poglądy i niechęć do komunistów oraz fakt, że pozostał na emigracji, programowo o Szukalskim zapomniano.
Niniejszy album jest więc pierwszym, tak szerokim, popularnonaukowym, bogato ilustrowanym opracowaniem tematu, przybliżającym sylwetkę twórczą artysty i jego poglądy na sztukę polskiemu czytelnikowi.
Lechosław Lameński
W przypadku Szukalskiego można mówić o transgresji, o przekroczeniu – sztuki i jej konwencji – wybiegającym w jakieś nieznane dale i odkrywającym obce nam strony. Szukalski jest artystą groźnym. To kłębowisko znaczeń, przed którym stajemy, rozchwianie form i spiętrzenie treści, kryje w sobie coś bardzo niebezpiecznego.
Wawrzyniec Rymkiewicz
Wydanie książki dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Okładka: Twarda
Liczba stron: 232
